Designing an Intrinsic Motivation model for the Teachers (Case Study: Teachers in the Department of Education in the city of Isfahan)

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. Student of Business Administration, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

2 Associate Professor, Department of Management, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

Abstract

Learning is a complex process and intrinsic motivation is one of the most effective factors in teachers' performance and students' learning. It was attempted in the present study to recognize and consider this effective factor in the Department of Education by identifying effective factors on intrinsic motivation and its variables. This is a functional study through a mixed approach and the teachers in the department of education in the city of Isfahan are the statistical population of the study which continued in the qualitative part through purposive sampling and until reaching the saturation point of the interviews. The stratified random sampling appropriate to the sample size was used in the quantitative part. The results in the qualitative part revealed positive and negative effective factors, intrinsic motivation outcomes, and their aspects. The results of the quantitative part showed that positive organizational factors, positive management factors, positive external-organizational factors, negative organizational factors, and negative management factors significantly affect intrinsic motivation with 55%, 39%, 56%, 43%, and 39% respectively. Moreover, intrinsic motivation significantly affects organizational outcomes at 65% and personal outcomes at 64%.
Introduction
Intrinsic motivation is one of the most effective factors addressed in organizations since it considerably influences the staff's performance. Teachers working in the educational system are among the people whose performance is dramatically affected by intrinsic motivation. And because they are considered the most essential part of the schools and have direct communication with the students, can greatly influence the pathway of the upgrade and development of the students who bring about the future of every society; since the teachers with high intrinsic motivation increase their attempt to reach their defined purposes during the academic year.
Investigating the research Literatue revealed that there is no model for intrinsic motivation in the previous studies. Moreover, there has not been any significant research regarding this important subject in the Department of Education. Hence, present study attempted to help the managers in the Department of Education recognize the reasons for the teachers' behavior and also effective factors on the considered managerial measures to improve their performance through investigating intrinsic motivation and its outcomes among the teachers.
 
Material and Methodology
 It is functional in the case of purpose and descriptive-content analysis in the case of nature and method the data were collected through the survey method and it is mixed (qualitative-quantitative) in the case of method. In the qualitative part, all the expert teachers who were generally qualified and work in the department of education in the city of Isfahan and teach at Farhangian University too and know enough about the subject of the study were selected as the statistical population. Purposive sampling was used up to reaching the saturation point and the subjects were interviewed and the research model was designed according to the achieved results. All the teachers in the city of Isfahan were considered as the statistical population in the quantitative part and the sample size was calculated through a stratified sampling method appropriate to the sample size. A questionnaire was designed according to the research model by the researcher and it was administend after designing the research model.
 
Discussion and Results
After reviewing the findings in the qualitative part of the study, the components such as alignment of the teachers' purposes with education, respect, and dignity in the working environment, interesting working environment, suitable promotion system, intimate relationship with the colleagues and the teachers' mental hygiene were achieved and these components were categorized as the organizational factors which positively influence the intrinsic motivation. The next identified group includes being recognized by the superior, perceived organizational support, constructive working competition, and the manager's empowering behavior which were grouped as the managerial factors that positively influence the intrinsic motivation. The other category, too, includes the positive attitude of the society toward the job and respect, and social standing which were categorized as the managerial factors that positively influence the intrinsic motivation. Other than these components, some other factors were also identified that negatively influenced intrinsic motivation which include not giving a realistic image of the job, undesirable performance evaluation system, the incongruity between the job and the employed, and organizational injustice which were categorized as the organizational factors which negatively influence the intrinsic motivation. The other group was identified as the managerial factors that negatively influence intrinsic motivation and it includes inappropriate education, lack of participation in organizational decision-making and not operationalizing the managers' promises. In addition, the components including intrinsic motivation and its outcomes were also identified as constant growth,  performance improvement, and instructive working environment were categorized as the outcomes related to the organization; and innovation and creativity, consciousness, occupational achievement, organizational citizenship behavior, vocational competence, positive effects of the job on the teachers' lives, more attempt, receiving positive feedback from the students and parents, having effective communication with the students and sharing knowledge and experience were categorized as the related outcomes to the individual. The significant effect of all the identified factors on each other was investigated in the quantitative part.
Conclusion
It was attempted in the present study designed a model for the teachers' intrinsic motivation and then through quantitively investigating the identified factors in the present study, the type of relationship between the identified components was investigated too and it was revealed that great steps can be taken in the educational system and dramatic changes can be made through reinforcing intrinsic motivation and considering effective factors on it. 
 

Keywords

Full Text

جوامع امروزی متشکل از سازمان‌های مختلف است و این اهداف سازمان‌هاست که مجموعه فعالیت‌های آن‌ها را مشخص می‌کند و در این میان، منابع انسانی از مؤثرترین عوامل دخیل در تحقق اهداف سازمان‌ها هستند. کارکرد منابع انسانی، تابعی از عوامل مختلف، به‌ویژه توانمندی‌ها و انگیزش او است و این انگیزش است که در دنیای پررقابت امروزی می‌تواند بسیار تعیین‌کننده باشد. انگیزش، یک ساختار نظری است که برای توصیف رفتار استفاده می‌شود و نشان‌دهندۀ دلایل فعالیت‌ها، آرزوها و نیازهای افراد است. همچنین، می‌تواند مسیر فعالیت‌ها را تشریح کند و یا اینکه باعث می‌شود شخص یک بار دیگر رفتار را تکرار کند و برعکس (Makki & Abid, 2017). همچنین، انگیزش به افراد قدرت می‌دهد تا به سطوح بالای عملکرد دست یابند و بر موانع تغییر غلبه کنند (Siyuan et al.,2020).

ماردیکانینگسیه و همکاران معتقدند انگیزش نیرویی است که افراد را به‌سمت انجام فعالیتی حرکت می‌دهد و درواقع، شروع آن از پاسخ به هدف اتفاق می‌افتد (Mardikaningsih et al., 2022). باید به این نکته توجه کرد که تفاوت‌های زیادی در عامل‌های برانگیختگی افراد می‌توان دید. بعضی‌ها به‌دلیل عواملی که از بیرون فرد است و بعضی به‌دلیل عوامل درونی خود، برانگیخته می‌شوند. انگیزش بیرونی به‌سمت یک هدف بیرونی تنظیم شده است (Usán et al., 2022). همچنین، بی‌انگیزه‌بودن افراد نیز به این موضوع اشاره دارد که هیچ‌گونه انگیزه‌ای اعم از احساس باارزش‌بودن درونی و یا حتی مشوق بیرونی برای فعالیت‌هایشان دریافت نمی‌کنند و نتیجه این است که از انجام آن فعالیت پرهیز می‌کنند (Clark & Schroth, 2010). برخلاف انگیزۀ بیرونی، انگیزۀ درونی عملکرد را بدون ایجاد اثرات ناکارآمد مانند شرط‌بندی، تقلب و یا نیاز به هرگونه منبع خارجی اضافی مدیریت می‌کند (Swiatczak, 2021). انگیزش درونی که مدنظر این پژوهش است، از ابتدای دهۀ هفتاد بررسی شده است (Makki & Abid, 2017). زمانی که دیده شد میمون‌ها بدون هیچ چشم‌داشتی پازل را حل می‌کنند. از آن زمان، پژوهش دربارۀ انگیزش درونی به‌طور پیوسته در حال افزایش است (Ten, 2022). کوترا و همکارانش انگیزش درونی را مستقل‌ترین نوع انگیزش می‌دانند (Kotera et al., 2022) و یوسان و همکارانش معتقدند انگیزش درونی به شروع یک فعالیت اطلاق می‌شود؛ چراکه انجام آن فعالیت بدون نیاز به محرک‌های بیرونی به‌خودیِ‌خود رضایت‌بخش است (Usán et al., 2022). پژوهش‌های متعدد در طول سالیان متمادی نشان داده است پاداش‌های احتمالی با هدف اصلاح رفتار به‌ندرت در ایجاد تغییرات پایدار در رفتار یا نگرش موفق هستند. درعوض، نظریۀ خودتعیین‌گری بیان می‌کند که افراد به‌طور ذاتی برای شرکت در کارهایی که در آن نیازهای درونی خاصی ارضا می‌شوند، انگیزه خواهند داشت (Goldstein & Brooks, 2021).

مبنای انگیزش درونی، نظریۀ خودمختاری[1] است (Ryan & Deci, 2000). این نظریه به‌عنوان نظریۀ پایه‌ای انگیزش درونی مطرح است و با این فرض مطرح شده است که نظریه‌های مفید انگیزش در حوزه‌های گسترده‌ای وجود دارند که شامل طیف وسیعی از پدیده‌ها می‌شوند. از روش‌های تجربی مشتق می‌شوند و اصولی دارند که می‌توانند در حوزه‌های مختلف زندگی به کار روند. این نظریه، انگیزش درونی را به‌عنوان شکلی مستقل از انگیزش، که توسط مقررات رفتاری متمایزی نشان داده می‌شود، مفهوم‌سازی می‌کند (Courtney et al., 2021). این نظریه چهارچوبی گسترده است برای درک عواملی که انگیرش درونی را تضعیف یا تسهیل می‌کنند (Ryan & Deci, 2000). درواقع، انگیزش درونی به‌عنوان رفتاری که توسط پاداش‌های درونی برای انجام کارها توصیف می‌شود، در نظر گرفته شده است (Cherry, 2019). تن معتقد است انگیزش درونی درزمینۀ اکتشاف و یادگیری برای موفقیت‌های بیولوژیکی و تکنولوژیکی امری حیاتی است؛ چراکه انگیزش درونی کلید ایستادگی و پافشاری در انجام فعالیت‌ها است (Ten, 2022). افراد دارای انگیزش درونی، انجام فعالیت را خود هدف در نظر می‌گیرند و برای آن‌ها، فعالیت و هدف از انجام آن، با هم یکی می‌شود (Fishbach & Woolley, 2022). گریبانووا انگیزش درونی را فعالیتی فردی می‌داند که از تمایل، آرزو، علاقۀ شخصی و عملکرد فرد ناشی می‌شود (Gribanova, 2021). این بدین‌معناست که انگیزش درونی از درون خود فرد نشئت می‌گیرد و برای درک بهتر و عمیق‌تر مصادیق آن می‌توان گفت چیزی است شبیه الهام یا القائاتی از درون فرد (Li et al., 2021). پس انگیزش درونی همیشه مستلزم انجام کاری است که افراد برای خودشان انجام می‌دهند؛ حتی اگر درقبالِ آن دستمزد، نمره و یا جایزه‌ای دریافت نکنند؛ چراکه افراد ازاین‌طریق راه فراری از فشارها و عذاب‌های شغلی و خانوادگی برای خود پیدا می‌کنند (Sennett, 2021)؛ بنابراین، می‌توان گفت انگیزش درونی به‌این‌معنا نیست که فرد به‌دنبال مشوق‌ها نباشد؛ بلکه نشان می‌دهد انگیزه‌های بیرونی برای حفظ انگیزش فرد کافی نیست. مثلاً دانش‌آموزی که انگیزش درونی دارد، ممکن است بخواهد در یک فعالیت نمرۀ خوبی کسب کند؛ بااین‌حال، اگر دانش‌آموز به آن فعالیت علاقه‌مند نباشد، چشم‌انداز نمرۀ خوب، برای حفظ انگیزۀ آن دانش‌آموز برای اتمام فعالیت کافی نیست (Cherry, 2019). درواقع، فرد با انگیزش درونی به مزیت پاداش‌ها اعتراف می‌کند؛ اما این پاداش‌ها برای حفظ انگیزۀ آن فرد کافی نیست. به‌عبارت دیگر، با پاداش یا بدون آن، فرد تا زمانی که به آن فعالیت علاقه داشته باشد یا به آن کار اعتقاد داشته باشد، به انجام وظیفه ادامه خواهد داد (Li et al., 2021). پس درنهایت می‌توان نتیجه گرفت که لذت حاصل از انجام خود فعالیت، یا احساس موفقیت ناشی از اتمام کار، منبع انگیزش درونی است (.(Santos-Longhurst, 2019

انگیزش و به‌تبعِ آن، انگیزش درونی، یکی از تأثیرگذارترین عواملی است که در تمامی سازمان‌ها باید به آن پرداخته شود؛ چراکه تأثیری چشمگیر بر عملکرد کارکنان دارد. معلمان نیز که کارکنان آموزش‌وپرورش محسوب می‌شوند، از این قاعده مستثنا نیستند. ما با درنظرگرفتن این نکته که آموزش نقش مهمی در تغییر زندگی و ساختن آیندۀ بهتر برای افراد و جوامع آن‌ها در سراسر جهان دارد (Musau et al., 2023) و با عنایت به این موضوع که مدرسه را می‌توان یک واحد سازمانی آموزش رسمی دانست که تمامی تعاملات بین معلمان و دانش‌آموزان در آن اتفاق می‌افتد و رسیدن به اهداف تعریف‌شده برای مدرسه هم ازنظر کمّی و هم ازلحاظ کیفی فقط توسط معلمان مدرسه تعیین می‌شود (Karyadi &Wahyu, 2022)، به اهمیت بحث انگیزش درونی معلمان پی خواهیم برد؛ چراکه آن‌ها به‌عنوان کارمندان آموزشی در آموزش‌وپرورش تنها افرادی هستند که به‌طور مستقیم با دانش‌آموزان در ارتباط هستند. در این میان، انگیزش درونی معلمان برای تدریس، از عوامل بسیار مهم در مباحث مربوط به آموزش و یادگیری مؤثر است و بررسی روابط و سازوکارهای تأثیرگذار بر آن می‌تواند مسیر ارتقای پیشرفت حرفه‌ای معلمان و رشد کلی دانش‌آموزان را روشن کند (Zou et al., 2023)؛ چراکه معلمانِ بااَنگیزه، تلاش خود را برای کمک به دانش‌آموزان برای بهبود عملکرد تحصیلی افزایش می‌دهند (Musau et al., 2023) و زمانی که عناصر انگیزش درونی معلمان افزایش می‌یابد، می‌توان نتایج فوق‌العاده‌ای درزمینۀ اهداف آموزشی کسب کرد (Yarim et al., 2022).

معلمی که انگیزش درونی بالا دارد، می‌تواند راه‌هایی بیابد که موضوع را برای دانش‌آموزان بسیار جذاب و هیجان‌انگیز کند؛ درنتیجه، به‌جای اینکه دانش‌آموزان را در مسیری قرار دهد که فقط مطالب را برای قبولی در آزمون حفظ و بعداً آن را فراموش کنند، آن‌ها را در یادگیری غرق می‌کند (Sennett, 2021). یادگیری فرایند پیچیده‌ای است و انگیزش بستر این فرایند است. برای هدایت دانش‌آموزان هم از انگیزاننده‌های درونی استفاده می‌شود و هم از انگیزاننده‌های بیرونی؛ چراکه هرکدام ویژگی‌های خود را دارند؛ منتها باید این نکته را در نظر گرفت که انگیزاننده‌های درونی بادوام‌تر هستند؛ زیرا زمان می‌برد تا آرزوها، آرمان‌ها و خواست‌های درونی خاموش شود (Li & Lynch, 2016). با این تفاصیل، می‌توان ارتباط چشمگیر نیز بین انگیزش درونی دانش‌آموزان و پیشرفت تحصیلی آن‌ها در نظر گرفت (Oclaret, 2021). همچنین، معلمان با پاداش‌های درونی، بیشتر تلاش‌های یادگیرندگان را به‌سمت بهبود عملکرد تحصیلی بالا هدایت می‌کنند ((Mustary, 2021.

پژوهش‌هایی در دهه‌های گذشته درزمینۀ انگیزش درونی انجام شده است. برای نمونه، موسوی و اویس (1402) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که یکی از مهم‌ترین عوامل درزمینۀ انگیزش معلمان توجه به معلمان اثربخشی است که از توانمندی و مهارت‌هایشان در تمامی زمینه‌ها در کلاس استفاده می‌کنند. نقش و آقایی‌نژاد (1401) در پژوهش خود رابطۀ خودکارآمدی تحصیلی را با مسئولیت‌پذیری تحصیلی بررسی کرده‌اند و در این میان، از انگیزش درونی به‌عنوان میانجی استفاده کرده‌اند و به این نتیجه دست یافتند که با افزایش انگیزۀ درونی در دانشجویان حس مسئولیت‌پذیری دانشجویان بالاتر می‌رود و با بالارفتن این حس در آن‌ها، می‌توانند بهتر از عهدۀ تکالیف دانشگاهی بربیایند. پارسایی و ترکیان‌تبار (1400) نیز دریافتند که بین انگیزش درونی و موفقیت در اجرای برنامۀ درسی رابطه وجود دارد. نادمی و همکاران (1400) در پژوهشی با عنوان «سنجش رابطۀ حمایت عاطفی معلم و حمایت هیجانی دانش‌آموز با انگیزش درونی، بیرونی و بی‌انگیزشی تحصیلی با میانجی‌گری هیجانات تحصیلی» مشخص کردند که حمایت عاطفی معلم، حمایت هیجانی دانش‌آموز و هیجانات تحصیلی بر انگیزش‌ درونی اثرگذار است. مهنا و همکاران (1399) نیز در پژوهشی از سه مؤلفۀ هویت تحصیلی، انگیزش درونی و خودکارآمدی استفاده کرده‌اند تا درگیری شناختی عمیق را پیش‌بینی کنند و دریافتند که مسیر خودکارآمدی و انگیزش درونی بر درگیری شناختی عمیق معنادار و مثبت بود. نوری کوهانی و نادی (1398) در پژوهشی دریافتند که انگیزش درونی بر افزایش رفتار تسهیم دانش دبیران تأثیر دارد. قناعتیان جهرمی و همکاران (1398) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بیان آموزشی با بهبود انگیزش درونی، یادگیری را افزایش می‌دهد.

در میان پژوهش‌های خارجی نیز می‌توان به پژوهش موسی و همکارانش اشاره کرد که دریافتند بین انگیزۀ معلم و عملکرد تحصیلی فراگیران رابطۀ مثبت قوی وجود دارد (Musau et al., 2023). همچنین، لی و همکاران در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین انگیزش درونی و مداومت در انجام فعالیت‌ها رابطه وجود دارد (Li et al., 2021). زنگ و همکاران در پژوهشی با عنوان «تأثیر انگیزش درونی و بیرونی بر اشتیاق شغلی» دریافتند که انگیزش درونی متعلق به منابع شخصی است و تأثیر مثبتی بر اشتیاق شغلی دارد (Zeng et al., 2022). میائو و همکاران در پژوهشی با عنوان «میزان تأثیر انگیزش درونی و بیرونی بر تعهد شغلی یا قصد ترک شغل (مطالعۀ موردی در چین)» دریافتند که کلید بهبود تعهد شغلی کارکنان، حفظ انگیزش درونی آن‌ها است (Miao et al., 2020). مونیوآ در پژوهشی با عنوان «تأثیر انگیزۀ درونی بر عملکرد شغلی و تعهد سازمانی در بین کارکنان» نتیجه‌گیری کرده است که با سرمایه‌گذاری در پاداش‌های غیرمالی و استفاده از آن‌ها، عملکرد شغلی کارکنان بهبود می‌یابد، رفتار شهروندی سازمانی از خود بروز می‌دهند و آن را با تعهد خود به سازمان به نمایش می‌گذارند ((Munyua, 2022. کوواس و همکاران پژوهشی با عنوان «آیا انگیزۀ درونی و بیرونی با خروجی‌های کارکنان ارتباط متفاوتی دارد؟» انجام دادند و دریافتند که انگیزش درونی با خروجی‌های مثبت افراد همبستگی دارد و انگیزۀ بیرونی با خروجی‌های مثبت افراد یا ارتباط منفی دارد و یا بی‌ارتباط است ((Kuvaas et al., 2017. ماکی و عبید در پژوهش خود با عنوان «تأثیر انگیزۀ درونی و بیرونی بر عملکرد وظیفه‌ای کارکنان» دریافتند که انگیزۀ درونی و بیرونی با عملکرد وظیفه‌ای کارکنان همبستگی مثبت دارد و انگیزۀ درونی و بیرونی بر عملکرد کارکنان تأثیر می‌گذارد و کارکنانی که انگیزش درونی و بیرونی آن‌ها در سطح بالاتری نسبت به بقیه قرار دارد، عملکرد بهتری نیز نسبت به بقیه دارند (Makki & Abid, 2017).

باتوجه‌به آنچه گفته شد، در این پژوهش تلاش شده است تا با طراحی مدل انگیزش‌ درونی در آموزش‌وپرورش، به مدیران این سازمان کمک شود تا بهره‌وری کارکنان خود را که همان معلمان هستند، تا حد امکان افزایش دهند و شاهد نتایج بسیار بهتری از این سازمان باشند؛ چراکه آموزش‌وپرورش یکی از سازمان‌هایی است که در آن کارکنان تنها دارایی سازمان محسوب می‌شوند و به‌کارگیری این منابع است که باعث موفقیت خواهد شد و ازآنجاکه انگیزش‌ درونی بر تفکر استراتژیک تأثیرگذار است (Praningrum et al., 2021)، با کمبود آن در آموزش‌وپرورش و بی‌توجهی به آن، قدرت تفکر استراتژیک از معلمان گرفته می‌شود، به کاهش کیفیت در تصمیم‌گیری‌ها می‌انجامد و این نیز خود بر کارایی و عملکرد تأثیرگذار است. با بررسی پیشینۀ پژوهش مشخص شد که هیچ پژوهشی درزمینۀ طراحی الگوی انگیزش درونی در آموزش‌وپرورش وجود ندارد و این موضوع دربردارندۀ نوآوری است. ازطرف دیگر، استفاده از روش ترکیبی به نوآوری پژوهش اضافه می‌کند. اکنون باتوجه‌به مطالب فوق، این سؤال مطرح می‌شود که الگوی انگیزش‌ درونی معلمان شهر اصفهان چگونه است. پژوهش حاضر به‌منظور پاسخ‌گویی به این سؤال اصلی شکل گرفته و هدف آن طراحی الگوی انگیزش‌ درونی معلمان شهر اصفهان است.

 

روش پژوهش

جامعه، روش نمونه‌گیری و حجم نمونه

این پژوهش به‌لحاظ هدفْ کاربردی، ازنظر ماهیت و روشْ توصیفی‌ـ‌تحلیل محتوایی است و داده‌ها به‌روش پیمایشی گردآوری شده است و ازلحاظ روشْ آمیخته (کیفی‌ـ‌کمّی) است. جامعۀ آماری در بخش کیفی شامل کلیۀ معلمان خبره و دارای صلاحیت علمی و شاغل در آموزش‌وپرورش شهر اصفهان است که در دانشگاه فرهنگیان نیز تدریس می‌کنند و اطلاعات کافی و مناسب دربارۀ هدف و موضوع پژوهش دارند. در بخش کیفی با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند با 13 نفر از متخصصان و خبرگان مربوطه تا رسیدن به نقطۀ اشباع[2] نظری مصاحبه به عمل آمد؛ یعنی تا هنگامی که پژوهش به نقطۀ بازده نزولی در حوزۀ جمع‌آوری داده‌ها رسید و اطمینان حاصل شد که پژوهش به کفایت رسیده است Boddy, 2016)) که ویژگی‌های جمعیت‌شناختی آن‌ها به‌شرح جدول 1 است.

جدول 1. ویژگی‌های جمعیت‌شناختی در بخش کیفی

Table 1: Demographic features in the qualitative part

ردیف

سمت سازمانی

تحصیلات

سابقۀ کار

تعداد

1

معلم و مدرس دانشگاه

دکتری

17-19

3

2

معلم و مدرس دانشگاه

دکتری

20-22

5

3

معلم و مدرس دانشگاه

دکتری

23-25

5

بخش کمّی در این پژوهش، جهت اعتباریابی الگوی تحقیق (که در ادامۀ مقاله آورده شده است) استفاده شده است. در این بخش، جامعۀ آماری کلیۀ معلمان شاغل در آموزش‌وپرورش شهر اصفهان (6 ناحیه) را شامل می‌شود. شهر اصفهان یکی از کلان‌شهر‌ها محسوب می‌شود که خود شامل 6 ناحیۀ آموزش‌وپرورش است و هر ناحیه وسعت زیادی دارد. تعداد معلمان زیادی نیز در آن مشغول به کار هستند؛ بنابراین، تصمیم گرفته شد جامعۀ آماری فقط شهر اصفهان انتخاب شود. در این بخش از پژوهش پس از طی مراحل بخش کیفی و تدوین الگوی تحقیق، پرسشنامه‌ای برحسب مدل به‌دست‌آمده طراحی شد و برای توزیع از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم نمونه براساس ناحیۀ محل خدمت استفاده شد. قلمرو زمانی پژوهش نیز سال تحصیلی 1402-1401 است.

جامعۀ آماری در بخش کمّی، کلیۀ معلمان شهر اصفهان است که تعداد آن‌ها 8375 نفر است. برای محاسبۀ حجم نمونه از رابطۀ 5q ≤ n ≤ 15 q استفاده شده است که در این فرمول q تعداد پرسش‌های پرسشنامه و n اندازة نمونه است ((Schumacker & Lomax, 2010. پرسشنامۀ تنظیم‌شده شامل 64 سؤال است که شامل عوامل تأثیرگذار مثبت بر انگیزش درونی، عوامل تأثیرگذار منفی بر انگیزش درونی، مؤلفه‌های انگیزش درونی و پیامدهای فردی و سازمانی انگیزش درونی است. حداقل تعداد پرسشنامۀ موردنیاز براساس فرمول، 320 عدد است که 530 پرسشنامه توزیع و پس از بازگشت پرسشنامه‌ها 504 عدد از آن‌ها که کامل بود، مبنای تحلیل قرار گرفت. آموزش‌وپرورش شهر اصفهان به 6 ناحیۀ مجزّا به‌لحاظ منطقه‌ای تقسیم شده است که تعداد کارکنان در هر ناحیه بسته به وسعت آن ناحیه متفاوت است؛ بنابراین، نمونه‌گیری در هر ناحیه به‌صورت مجزّا انجام شد که در آن بین تعداد کل معلمان شهر اصفهان، تعداد کل معلمان آن ناحیه و حداقل پرسشنامه‌ای که باید در کل شهر اصفهان پخش می‌شد، تناسب گرفته شد. اطلاعات مربوطه در جدول 2 آمده است.

تعداد کل

8357

تعداد حداقل(5q)

320

701

X

X=27

 

جدول 2: تعداد نمونه‌های جامعۀ آماری بخش کمّی

Table 2: The sample size of the statistical population in the quantitative part

ناحیه

کل معلمان ناحیه

حداقل تعداد پرسشنامه‌ای که باید پخش شود

تعداد پرسشنامه‌ای که پخش شد

ناحیۀ یک

701

27 ~ 26.84

52

ناحیۀ دو

1136

43 ~ 43.49

70

ناحیۀ سه

1724

66~66.01

109

ناحیۀ چهار

1904

73~72.9

120

ناحیۀ پنج

1732

66~66.3

109

ناحیۀ شش

1160

45~44.4

70

تعداد کل

8357

320

530

ویژگی‌های جمعیت‌شناختی نمونۀ پژوهش در بخش کمّی عبارت است از 504 نمونه، 312 نفر زن و 192 نفر مرد که از این تعداد 395 نفر متأهل و 109 نفر مجرد هستند. درمجموع، 97 نفر بین 10-5 سال سابقۀ کار، 62 نفر 15-11 سال، 104 نفر 20-16 سال، 107 نفر 25-21 سال و 134 نفر نیز بین 30-26 سال سابقۀ کار داشتند. میزان تحصیلات نمونۀ پژوهش نیز به‌این‌صورت بود که 45 نفر کمتر از کارشناسی، 337 نفر کارشناسی، 109 نفر کارشناسی ارشد و 13 نفر نیز دکتری داشتند.

 

ابزار پژوهش

در بخش کیفی پژوهش، به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از تکنیک مصاحبه‌های آزاد و نیمه‌ساختاریافته (Braun & Clarke, 2006) استفاده شد. مصاحبه‌ها به‌این‌صورت انجام شد که ابتدا به‌طور مختصر اطلاعاتی دربارۀ انگیزش درونی به مصاحبه‌شوندگان انتقال داده شد تا اگر ابهامی دراین‌زمینه وجود دارد، برطرف شود و درنهایت، سؤالات اصلی مطرح شد. فرایند مصاحبه با چند پرسش اصلی هدایت شد تا مانع از خارج‌شدن پژوهش از مسیر اصلی شود که این سؤالات عبارت‌اند از:

  1. چه عوامل و ملاک‌هایی مدنظر شما بود که شغل معلمی را انتخاب کردید؟
  2. چه عواملی انگیزش درونی شما را در محل کار افزایش می‌دهد؟
  3. چه عواملی باعث کاهش انگیزش درونی شما در محل کار می‌شود؟
  4. وجود انگیزش درونی در شما، چه نتایجی در کار شما دارد؟

در این بخش با صرف زمان کافی و تأیید فرایند مصاحبه و کدگذاری توسط خبرگان این حوزه، سعی شد حتی‌الامکان میزان اعتبار داده‌های کیفی در حد قابل‌قبول تأمین شود. دست‌یابی به قابلیت اتکا به یافته‌های پژوهش نیز ازطریق مستندسازی فرایند ثبت و تحلیل داده‌ها تأمین شد. در قسمت کمّی پژوهش نیز پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته برحسب مدل به‌دست‌آمده در بخش کیفی طراحی شد.

به‌منظور اعتبارسنجی نتایج پژوهش در بخش کیفی، با تکیه بر دیدگاه لینکلن و گوبا (1985) به چهار معیار قابلیت اعتبار یا قابل‌قبول‌بودن[3]، قابلیت انتقال یا انتقال‌پذیری[4]، قابلیت اتکا یا قابلیت اطمینان[5] و قابلیت تأیید یا تأییدپذیری[6] (Danaeifard & Mozafari, 2007) توجه شد ((Lincoln & Guba, 1985. برای نمونه، به‌منظور بررسی معیار قابلیت اعتبار، نتایج پژوهش به مصاحبه‌شوندگان داده شد تا صحت داده‌ها و کدها را تأیید کنند. همچنین، برای تأمین قابلیت انتقال، میدان پژوهش توصیف و معرفی شد. قابلیت اتکا به یافته‌های پژوهش نیز ازطریق مستندسازی فرایند ثبت و تحلیل داده‌ها، روش و تصمیمات مربوط به پژوهش تأمین شد. درنهایت، برای حصول اطمینان از عینیت داده‌ها، نتایج و تأییدپذیری، از کدگذار ثانوی استفاده شد.

در برازش مدل‌های اندازه‌گیری از شاخص‌های پایایی و روایی مدل‌های اندازه‌گیری استفاده می‌شود. در بررسی پایایی از سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. ازسوی دیگر، در بررسی روایی از دو معیار روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شد. بارهای عاملی به محاسبۀ مقدار همبستگی شاخص‌های یک سازه با آن سازه می‌پردازد و بیانگر قدرت رابطۀ بین عامل (متغیر پنهان) و متغیر قابل‌مشاهده است. اگر این مقدار برابر یا بیشتر از 4/0 باشد، معیّن آن است که واریانس بین سازه و شاخص‌های آن از واریانس خطای اندازه‌گیری آن سازه بیشتر است و پایایی تأیید می‌شود (Hulland, 1999) و اگر کمتر از سه‌دهم باشد، از آن صرف‌نظر می‌شود (Kline, 2015). در شکل  2 و جدول 3  ضرایب بارهای عاملی هریک از مدل‌های بیرونی آورده شده است که این مقدار حکایت از برازش مدل با این شاخص دارد.

آلفای کرونباخ معیاری کلاسیک برای سنجش پایایی و مقیاسی مناسب برای ارزیابی پایایی درونی محسوب می‌شود و نشان‌دهندۀ میزان همبستگی بین یک سازه و شاخص‌های مربوط به همان سازه است. مقدار آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 بیانگر پایایی قابل‌قبول است (Cronbach, 1951). البته موس و همکاران دربارۀ متغیر‌هایی با تعداد سؤال‌های اندک مقدار 6/0 را به‌عنوان سرحد ضریب آلفای کرونباخ معرفی کردند (Moss et al., 1998). جدول 3 حاکی از دست‌یابی به حد کفایت این معیار است. پایایی ترکیبی معیار مدرن‌تری نسبت به آلفای کرونباخ است که پایایی سازه‌ها را نه به‌صورت مطلق، بلکه باتوجه‌به همبستگی سازه‌هایشان با یکدیگر محاسبه می‌کنند. درصورتی‌که مقدار این پایایی برای هر سازه بالای 7/0 شود، نشان‌دهندۀ پایداری درونی مناسب برای مدل اندازه‌گیری است (Gotz et al., 2009). در جدول 3  مقدار پایایی ترکیبی مربوط به هر سازه نشان داده شده است.

روایی همگرا معیار دیگری است که برای برازش مدل‌های اندازه‌گیری در روش مدل‌سازی معادلات ساختاری به ‌کار برده می‌شود. فورنل و لارکر استفاده از متوسط واریانس استخراج‌شده[7] را به‌عنوان معیاری برای اعتبار همگرا پیشنهاد کرده‌اند (Fornell & Larcker, 1981). مگنر و همکاران معیار برای مطلوب‌بودن متوسط واریانس استخراج‌شده را مساوی و بالاتر از ٤/٠ دانسته‌اند. همان‌گونه که در جدول 3 ملاحظه می‌شود، روایی همگرا پذیرفته می‌شود (Magner et al., 1996).

 

 

جدول 3: ابعاد متغیرها و شاخص‌های برازش مدل اندازه‌گیری

Table 3: Aspects and indexes of measurement model fitness

سازه

ابعاد

گویۀ پژوهش

سؤال‌ها

بارهای عاملی

CR

Alpha

AVE

عوامل تأثیرگذار مثبت

عوامل سازمانی

هم‌سویی اهداف فردی و سازمانی

Q11

70/0

86/0

83/0

501/0

حرمت و عزت در محل کار

Q12

66/0

Q13

71/0

محیط کار جذاب

Q14

68/0

Q15

54/0

سیستم ارتقای مناسب

Q16

64/0

رابطۀ صمیمانه با همکاران

Q28

56/0

بهداشت روانی کارکنان

Q20

52/0

Q21

68/0

Q22

54/0

عوامل مدیریتی

شناخته‌شدن توسط مافوق

Q1

71/0

76/0

83/0

54/0

Q2

74/0

حمایت سازمانی ادراک‌شده

Q3

80/0

Q4

76/0

رقابت کاری سازنده

Q5

62/0

رفتار توانمندساز مدیر

Q6

75/0

عوامل برون‌سازمانی

نگرش مثبت جامعه به شغل

Q29

88/0

92/0

88/0

75/0

Q30

90/0

حرمت، شأن و منزلت اجتماعی

Q31

902/0

Q32

78/0

عوامل تأثیرگذار منفی

عوامل سازمانی

ارائه‌نکردن تصویر واقع‌بینانه از شغل

Q10

65/0

90/0

87/0

50/0

ارزیابی عملکرد نامطلوب

Q23

73/0

Q24

78/0

Q25

71/0

تناسب‌نداشتن شغل و شاغل

Q26

58/0

Q27

65/0

بی‌عدالتی سازمانی

Q17

73/0

Q18

79/0

Q19

71/0

عوامل مدیریتی

آموزش نامناسب

Q64

76/0

84/0

75/0

57/0

مشارکت‌نکردن در تصمیم‌گیری‌های سازمانی

Q7

78/0

Q8

77/0

عملیاتی‌نشدن وعده‌ها توسط مدیران

Q9

69/0

پیامدها

پیامدهای فردی

نوآوری و خلاقیت معلمان

Q54

81/0

94/0

94/0

59/0

وجدان کاری

Q47

71/0

Q48

73/0

موفقیت شغلی

Q51

58/0

بروز رفتار شهروندی سازمانی

Q61

76/0

Q62

74/0

شایستگی حرفه‌ای

Q53

77/0

آثار مثبت شغل بر زندگی معلمان

Q58

72/0

تلاش بیشتر

Q52

83/0

دریافت بازخورد مثبت از دانش‌آموزان و اولیا

Q55

81/0

Q56

69/0

داشتن ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان

Q57

76/0

تسهیم دانش و تجربیات

Q60

74/0

پیامدهای سازمنی

رشد مستمر

Q49

86/0

90/0

85/0

69/0

Q50

89/0

بهبود عملکرد

Q59

80/0

محیط کار آموزنده

Q63

77/0

انگیزش درونی

اهمیت حرفۀ معلمی

Q33

61/0

92/0

91/0

57/0

Q34

59/0

چالشی‌بودن شغل

Q35

61/0

جذابیت شغل

Q39

833/0

Q40

835/0

استقلال معلمان

Q41

72/0

احساس مؤثربودن و سودمندی

Q46

78/0

تعادل کار‌ـ‌زندگی

Q36

42/0

توسعۀ حرفۀ معلمی

Q42

67/0

غنی‌سازی حرفۀ معلمی

Q43

601/0

اغنای حس کجکاوی

Q37

71/0

Q38

64/0

علاقه به کار

Q44

70/0

Q45

80/0

 

به‌منظور بررسی روایی واگرای مدل اندازه‌گیری، از معیار فورنل لارکر استفاده شده است. براساس این معیار، روایی واگرای قابل‌قبول یک مدل حاکی از آن است که یک سازه در مدل، نسبت به سازه‌های دیگر تعامل بیشتری با شاخص‌هایش دارد. فورنل و لارکر بیان می‌کنند که روایی واگرا وقتی در سطح قابل‌قبولی است که میزان AVE برای هر سازه بیشتر از واریانس اشتراکی بین آن سازه و سازه‌های دیگر در مدل باشد (Fornell & Larcker, 1981). در PLS بررسی این امر به‌وسیلۀ ماتریس حاصل می‌شود که در جدول 4 نشان داده شده است و خانه‌های این ماتریس حاوی مقادیر ضرایب همبستگی بین سازه‌ها و جذر مقادیر AVE مربوط به هر سازه است.

 

جدول 4: روایی واگرای متغیرهای پژوهش

Table 4: Divergent validity of research variables

   

انگیزش درونی

عوامل مدیریتی

عوامل مدیریتی منفی

عوامل

سازمانی

عوامل سازمانی منفی

پیامدهای سازمانی

پیامدهای فردی

عوامل برون‌سازمانی
 

انگیزش درونی

692/0

              
 

عوامل مدیریتی

367/0

736/0

            
 

عوامل مدیریتی منفی

355/0-

655/0-

756/0

          
 

عوامل سازمانی

534/0

675/0

651/0-

633/0

        
 

عوامل سازمانی منفی

386/0-

650/0

720/0

607/0-

709/0

      
 

پیامدهای سازمانی

645/0

269/0

200/0-

343/0

219/0-

836/0

    
 

پیامدهای فردی

631/0

238/0

125/0-

311/0

130/0-

801/0

768/0

  
 

عوامل برون‌سازمانی

540/0

240/0

324/0-

365/0

408/0

346/0

256/0

868/0

روش اجرا و تحلیل داده

پس از انجام مصاحبه و جمع‌آوری داده‌های کیفی، برای تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از روش تحلیل تم برگرفته از روش تحلیل تماتیک (Braun & Clarke, 2006) و روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای شامل کدگذاری آزاد[8]، کدگذاری محوری[9] و کدگذاری انتخابی[10] استفاده شد که پس از انجام این مراحل، کدگذاری‌ها به تأیید اعضای هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان در گروه‌های مدیریت آموزشی و مدیریت و معلمانی که جزء استادان دانشگاه فرهنگیان هستند، رسید. در بخش کمّی پژوهش نیز برای بررسی فرضیه‌های پژوهش از مدل‌سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. برای سنجش داده‌های کمّی حاصل از پرسشنامه، تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‌ها از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای مرتبط ((SPSS,PLS استفاده شده است.

 

یافته‌های پژوهش

یافته‌های حاصل از بخش کیفی

در این پژوهش بلافاصله بعد از اتمام هر مصاحبه، مرحلۀ اول کدگذاری با اقدام جهت یافتن مفاهیم اساسی در مرحلۀ کدگذاری باز انجام گرفته است. سپس کدهایی که با هم به‌لحاظ مفهومی مشابهت داشتند، جمع‌آوری شد و درقالب کدهای محوری دسته‌بندی شد. درنهایت، کدگذاری انتخابی انجام شد. این پژوهش 5 کد انتخابی داشت که عبارت‌اند از عوامل سازمانی (که به‌صورت عوامل سازمانی مثبت و منفی تقسیم‌بندی شد)، عوامل مدیریتی (مثبت و منفی)، عوامل برون‌سازمانی، انگیزش درونی و پیامدها (فردی و سازمانی) که در مدل مفهومی پژوهش ترسیم شده است. جداول کدگذاری‌ها در سه سطح اصلی کدگذاری در جدول 5 آورده شده است:

 

جدول 5: سلسله‌مراتب کدگذاری

Table 5: Coding hierarchy

تم اصلی

(سطح سوم)

زیرتم

(سطح دوم)

کدها

(سطح اول)

عوامل سازمانی مثبت

هم‌سویی اهداف فردی و سازمانی

هدف تربیتی فردی هم‌سو با اهداف سازمان

تلاش برای شایسته‌سالاری در سازمان هم‌سو با اهداف فردی

تأکید سازمان بر نوآوری و خلاقیت هم‌سو با اهداف فردی

حرمت و عزت در محل کار

عزت و احترام ازطرف همکاران اداری

رفتار صمیمانه و محترمانۀ مدیر در مدرسه

محیط کار جذاب

تنوع محل کار و همکاران در سال‌های تحصیلی

محیط کار زیبا و پرانرژی

سیستم ارتقای مناسب

بهبود شرایط پیشرفت و رشد

ارتقای رتبه و پایۀ شغلی

رابطۀ صمیمانه با همکار

  
 

بهداشت روانی معلمان

  
 
 

عوامل مدیریتی مثبت

شناخته‌شدن توسط مافوق

  
 

حمایت سازمانی ادراک‌شده

  
 

رقابت کاری سازنده

  

رفتار توانمندساز مدیر

  
 

عوامل برون‌سازمانی مثبت

نگرش مثبت جامعه به شغل معلمی

  
 

حرمت، شأن و منزلت اجتماعی

  
 
 

عوامل سازمانی منفی

ارائه‌نکردن تصویر واقع‌بینانه از شغل

  
 

سیستم ارزیابی عملکرد نامطلوب

  
 
 
 

تناسب‌نداشتن شغل و شاغل

  
 
 

بی‌عدالتی سازمانی

  
 
 

عوامل مدیریتی منفی

آموزش نامناسب

  
 
 

مشارکت‌نکردن در تصمیم‌گیری‌های سازمانی

  

عملیاتی‌نشدن وعده‌ها توسط مدیران

  
 

انگیزش درونی

اغنای حس کنجکاوی

  

غنی‌سازی حرفه‌ای

انجام تمام وظایف شغلی توسط خود معلم

توسعۀ حرفۀ معلمی

انجام وظایف مختلف مرتبط با شغل

جابه‌جایی افقی در شغل

تعادل کار‌ـ‌زندگی

  
 

احساس مؤثربودن و سودمندی

بازدهی حاصل از کار

توانایی نفوذ در آیندۀ کشور

علاقه به کار

عشق و علاقه به کار بیش از زندگی شخصی

ماندگاری در شغل به‌خاطر علاقه‌مندی

علاقه به کار به‌خاطر نتایج

علاقه به تدریس

استقلال معلمان

  
 

جذابیت شغل

  

پرانرژی‌بودن شغل

پرانرژی و شادبودن شغل

چالشی‌بودن شغل

  
 

اهمیت حرفۀ معلمی

تأثیر در آیندۀ افراد جامعه

تأثیر شغل در جامعه

تأثیرگذاری بر دیگران

تأثیر مستقیم نتایج شغل در آیندۀ کشور

پیامدهای سازمانی

رشد مستمر معلمان

  

تلاش برای به‌روزشدن و افزایش دانش

به‌کاربستن تمام توانمندی‌ها در کار

آموزش در حین خدمت

رشد همیشگی سازمان

تجربیات حین خدمت

بهبود عملکرد

تلاش افراد جهت بهترشدن توانمندی‌ها

محیط کار آموزنده

هم‌افزایی اطلاعات در محیط کار

پیامدهای فردی

نوآوری و خلاقیت معلمان

وجود ایده‌های ناب و جدید در طول خدمت

ترغیب به خلاقیت همیشگی به‌خاطر بچه‌ها

حرکت روش‌های تدریس جدید به‌سمت خلاقیت

وجدان کاری

ارزیابی مستمر و روزانه از عملکرد شخصی

احساس تعهد

موفقیت شغلی

دست‌یابی به اهداف

رضایت مدیر ناشی از موفقیت در کار

بروز رفتار شهروندی سازمانی

کمک به همکاران بدون چشم‌داشت مالی

تلاش برای بهبود اوضاع سازمان بدون چشم‌داشت مالی

شایستگی حرفه‌ای

کسب مهارت در کار

آثار مثبت شغل معلمی بر زندگی معلمان

نظم در شغل موجب نظم در زندگی شخصی

بهبود روابط با فرزندان خود

تلاش بیشتر

تلاش برای دست‌یابی به اهداف

تلاش برای برقراری ارتباط بهتر و عملکرد صحیح

دریافت بازخورد مثبت از اولیا و دانش‌آموزان

بازخورد مثبت

دست‌یابی به اهداف و رضایت اولیا

داشتن ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان

تلاش برای برقراری ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان

صبر و تلاش برای ارتباط بهتر

تسهیم دانش و تجربیات

کمک دربارۀ مشکلات حرفه‌ای

تشکیل جلسات مستمر برای اشتراک دانش و تجربیات

ارائۀ پیشنهادهای کاربردی ازطرف همکاران

 

یافته‌های مطالعۀ مقدماتی بخش کیفی پژوهش حاکی از آن است که الگوی کلی انگیزش درونی معلمان آموزش‌وپرورش شهر اصفهان عوامل تأثیرگذار بر انگیزش درونی (مثبت و منفی)، ابعاد انگیزش درونی و پیامدهای انگیزش درونی (فردی و سازمانی) دارد. براساس نتایج فوق، مدل مفهومی پژوهش در آموزش‌وپرورش در شکل 1 رسم شده است. با دقت و بررسی مدل به‌دست‌آمده می‌توان به اهمیت و ارزش انگیزش درونی بیش‌ازپیش پی برد. به‌ویژه پیامدهای حاصل از انگیزش درونی نشان از تأثیر عمیق و بااَهمیت انگیزش درونی بر برون‌دادهای معلمان دارد. در کنار ارزش و اهمیت تمامی پیامدهای حاصل‌شده می‌توان نگاهی ویژه به برخی پیامدها داشت؛ ازجمله دریافت بازخورد مثبت از دانش‌آموزان و اولیا و داشتن ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان. در محیط آموزش‌وپرورش بسیار به این موارد اهمیت داده می‌شود؛ چراکه زمانی معلم می‌تواند به اهداف تعریف‌شده دست یابد که بتواند با دانش‌آموزان ارتباطی صمیمی، دوستانه و درعین‌حال صحیح و سلامت برقرار کند تا بتواند در کنار آموزش مباحث علمی ازپیش‌تعیین‌شده، گامی مؤثر در بحث پرورش دانش‌آموزان بردارد که این امر با همراهی و همکاری والدین قطعاً به نتایج مطلوب‌تری خواهد ‌رسید.

 

 

شکل 1: الگوی نهایی پژوهش (منبع: یافته‌های پژوهش)

 Figure 1- final model of the research (source: research findings)

 

 

یافته‌های حاصل از بخش کمّی

پس از تدوین نظری الگو برای تببین موضوع موردپژوهش و اندازه‌گیری متغیرهای پنهانی تعریف‌شده، لازم است تا به بحث برآورد الگو و تحلیل شاخص‌های کلی و جزئی الگو پرداخته شود تا مشخص شود که آیا داده‌های جزئی درمجموع حمایت‌کنندۀ الگوی نظری تدوین‌شده هستند یا خیر.

آزمون مدل و فرضیات پژوهش

پس از سنجش روایی و پایایی مدل اندازه‌گیری، مدل ساختاری ازطریق روابط بین متغیرهای مکنون، ارزیابی شد. در پژوهش حاضر از پرکاربردترین معیارها برای برازش مدل ساختاری استفاده شده است. این معیارها شامل ضریب معناداری (T-values)، ضریب تعیین (R2)، ضریب قدرت پیش‌بینی (Q2)، شاخص برازش اندازۀ اثر F2، معیار استون‌ـ‌گیزر و معیار افزونگی است. معیار T-value، ابتدایی‌ترین معیار برای سنجش رابطۀ بین سازه‌ها است. درصورتی‌که مقدار T از 1.96 بیشتر شود، نشان‌دهندۀ صحت رابطۀ بین سازه‌ها و تأیید فرضیه‌های پژوهش در سطح اطمینان ۹۵ است. شکل 3 بیانگر تأیید معناداری روابط و درنتیجه، تأیید فرضیه‌های پژوهش است.

معیار R2، نشان از شدت تأثیری دارد که یک متغیر برون‌زا بر یک متغیر درون‌زا می‌گذارد. R2 تنها برای سازه‌های وابسته در مدل محاسبه می‌شود و حاصل توان‌دوم مقدار ضریب مسیری است که به متغیر درون‌زا متصل می‌شود. هرچه این مقدار بیشتر باشد، نشان‌دهندۀ برازش بهتر مدل است (Hulland, 1999). چین سه مقدار ۰,۱۹، ۰٫۳۳ و ۰٫۶۷ را به‌عنوان ملاکی برای ضعیف، متوسط و قوی‌بودن مدل تعیین کرده است. شکل ۲ بیانگر شدت روابط با این معیار است (Chin, 2009).

معیار اندازۀ تأثیر که کوهن معرفی کرد، شدت رابطۀ میان سازه‌های مدل را تعیین می‌کند ((Cohen, 1988 و مقادیر ۰٫۰۲، ۰٫۱۵ و ۰٫۳۵ به‌ترتیب نشان‌دهندۀ اندازۀ تأثیر کوچک، متوسط و بزرگ یک سازه بر سازۀ دیگر است (گودهیو و همکاران، ۲۰۱۱). این معیار برای مدل‌هایی کاربرد دارد که در آن‌ها بیش از یک متغیر مستقل بر متغیر وابسته اثر داشته باشد. اندازۀ اثر متغیر انگیزش درونی بر پیامدها 0.62 و اندازۀ اثر عوامل تأثیرگذار مثبت و منفی بر انگیزش درونی به‌ترتیب برابر 0.14 و 0.45 است. معیار، قدرت پیش‌بینی مدل را مشخص می‌سازد. این معیار برای تمامی سازه‌های وابسته (مدل‌های انعکاسی) محاسبه می‌شود. مقدار آن ۰٫۲، ۰٫۱۵ و ۰٫۳۵ تعیین شده که نشان از ضعیف، متوسط و قوی‌بودن قدرت پیش‌بینی مدل دارد (Henseler et al., 2009). قدرت پیش‌بینی مدل برای متغیر پیامدها برابر با 0.25 و برای انگیزش درونی برابر 0.16 است.

معیار افزونگی که برای تمامی سازه‌های وابسته محاسبه می‌شود، ناشی از حاصل‌ضرب مقادیر اشتراکی سازه‌ها در مقادیر R2 آن‌هاست و نشان‌دهندۀ میزان تغییرپذیری شاخص‌های یک سازۀ درون‌زاست که از یک یا چند سازۀ برون‌زا تأثیر می‌پذیرد. هرچه میانگین مقدار این شاخص بیشتر باشد، نشان از برازش مناسب‌تر بخش ساختاری مدل پژوهش دارد. این مقدار برای متغیر عوامل تأثیرگذار منفی شرکت برابر ۰٫30 و برای متغیر عوامل تأثیرگذار مثبت برابر 302, 0 و برای انگیزش درونی 0.54 شد که حکایت از تناسب بالای مدل ساختاری دارد.

 

شکل 2: بارهای عاملی و ضرایب تأثیر متغیرهای پژوهش

Figure 2- Factor- loads and effect coefficients of the study variables

 

در شکل، بارهای عاملی و ضرایب تأثیر متغیرها پژوهش قابل‌مشاهده است و در شکل آمار T و ضرایب معناداری نشان داده شده است.

 

 

شکل 3: ضرایب معناداری متغیرهای پژوهش

Figure 3- significance coefficients of the study variables

 

ارزیابی برازش مدل کلی و بررسی فرضیات پژوهش

برای بررسی مدل کلی از شاخص SRMR استفاده شده است که شاخص SRMR بین صفر تا یک تغییر می‌کند و هرقدر که کوچک‌تر باشد، بیانگر برازش بیشتر کل مدل است. به‌عبارت دیگر، هرقدر که بارهای عاملی و ضرایب رگرسیونی مدل، در سطح بالاتری باشند، این شاخص به صفر نزدیک‌تر خواهد شد. خط برش این شاخص ۸درصد است. به‌عبارت دیگر، چنانچه SRMR یک مدل 8درصد یا کمتر باشد، بیانگر برازش کلی بالای مدل است و هرقدر که بیشتر از 8 درصد باشد، بیانگر برازش کمتر مدل است که طبق نتایج به‌دست‌آمده این عدد 066/0 است و نشان از برازش کلی بالای مدل دارد.

برای آزمون فرضیات از مقادیر T استفاده می‌شود. درصورتی‌که مقدار بیش از ۱٫۹۶ یا مقدار کمتر از ۰٫۰۵ باشد، نشان از صحت رابطۀ بین سازه‌ها و تأیید فرضیه‌های پژوهش در سطح اطمینان ۰٫۹۵ دارد. باتوجه‌به شکل 3 مشخص می‌شود که مقدار برای تمامی فرضیه‌ها بیشتر از ۱٫۹۶ است؛ بنابراین، با اطمینان ۰٫۹۵ می‌توان بیان کرد که همۀ فرضیه‌های پژوهش تأیید می‌شود. نتایج آزمون فرضیات به‌طور خلاصه در جدول 6 آورده شده است.

 

جدول 6: آزمون فرضیه‌های مدل پژوهش

Table 6: testing the hypotheses of the study model

فرضیه

فرضیه‌ها

ضریب رگرسیونی

آمارۀ T

p-value

نتیجه

H1

عوامل تأثیرگذار مثبت -> انگیزش درونی

0.76

13.61

0.000

پذیرش فرضیه

H2

عوامل تأثیرگذار منفی -> انگیزش درونی

0.21-

3.47

0.000

پذیرش فرضیه

H3

انگیزش درونی -> پیامدها

0.62

15.29

0.000

پذیرش فرضیه

 

علاوه بر بررسی فرضیات مطرح‌شده در پژوهش و برای بررسی دقیق‌تر روابط بین متغیرها، تأثیر تمام مؤلفه‌های به‌دست‌آمده در مدل تحقیق به‌صورت دقیق بررسی شد و نتایج زیر به دست آمد:

 

جدول 7: آزمون فرضیه‌های مدل پژوهش

Table 7: testing the hypotheses of the study model

فرضیه

فرضیه‌ها

ضریب رگرسیونی

آمارۀ T

p-value

نتیجه

H1

عوامل سازمانی مثبت -> انگیزش درونی

0.55

13.83

0.000

پذیرش فرضیه

H2

عوامل مدیریتی مثبت -> انگیزش درونی

0.39

9.22

0.000

پذیرش فرضیه

H3

عوامل برون‌سازمانی مثبت -> انگیزش درونی

0.56

18.28

0.000

پذیرش فرضیه

H4

عوامل سازمانی منفی-> انگیزش درونی

0.43-

11.32

0.000

پذیرش فرضیه

H5

عوامل مدیریتی منفی-> انگیزش درونی

0.39-

10.79

0.000

پذیرش فرضیه

H6

انگیزش درونی-> پیامدهای سازمانی

0.65

19.58

0.000

پذیرش فرضیه

H7

انگیزش درونی-> پیامدهای فردی

0.64

20.04

0.000

پذیرش فرضیه

 

همان‌گونه که در جدول  7 نشان داده شده است، نتایج بخش کمّی نشان می‌دهد عوامل سازمانی مثبت با مقدار 55درصد، عوامل مدیریتی مثبت 39درصد، عوامل برون‌سازمانی مثبت 56درصد، عوامل سازمانی منفی 43درصد و عوامل مدیریتی منفی 39درصد بر انگیزش درونی تأثیر معنادار دارد. همچنین، انگیزش درونی بر پیامدهای سازمانی با مقدار 65درصد و بر پیامدهای فردی 64درصد تأثیر معنادار دارد.

 

بحث و نتیجه‌گیری

در این پژوهش تلاش شد با استفاد از یک فرایند کیفی، الگوی انگیزش درونی در آموزش‌وپرورش تدوین شود. در مدل پیشنهادی پژوهش که منتج از مصاحبه‌ها بود، مشخص شد که افرادی شغل معلمی را انتخاب می‌کنند که اهمیت این شغل، چالشی‌بودن آن، استقلال کاری موجود در آن، احساس مؤثربودن و سودمندی، تعادلی که می‌توانند بین کار و زندگی ایجاد کنند و حتی برطرف‌کردن احساس کنجکاوی برایشان مهم است. آن‌ها معتقدند شغل معلمی اصلاً برایشان تکراری نیست و نمی‌شود؛ چراکه با افرادی سروکار دارند که دائماً معلمان را با سؤالات مختلف و رفتارهای متنوع خود به چالش می‌کشند و مسئولیت کمّیت و کیفیت کار با این دانش‌آموزان به‌طور کامل با معلم است. به‌علاوۀ اینکه معلمان نه‌تنها وظیفه دارند دانش کافی را به دانش‌آموزان بیاموزند، بلکه وظیفۀ تربیت و پرورش آن‌ها را نیز به عهده دارند و تمامی این عوامل باعث جذاب‌شدن شغل برای این افراد و علاقه‌مندی‌شان به معلمی می‌شود. با عنایت به تمامی این موارد، می‌توان به این نتیجه رسید که مؤلفه‌های انگیزش درونی عبارت‌اند از: اهمیت حرفۀ معلمی، چالشی‌بودن شغل، جذابیت شغل، استقلال معلمان، علاقه به شغل، احساس مؤثربودن و سودمندی، تعادل کارـ‌‌زندگی، توسعۀ حرفۀ معلمی، غنی‌سازی حرفۀ معلمی، اغنای حس کنجکاوی. این نتایج از برخی جنبه‌ها با پیشینۀ پژوهش مرتبط است؛ ازجمله پژوهش شاه و پودل، پینک، لاننبرگ، ریان و دسی (Shah & Paudel, 2018; Pink, 2010; Lunenburg, 2011; Ryan & Deci, 2000).

عوامل تأثیرگذار بر انگیزش درونی نیز عواملی هستند که وجود یا نبودشان در آموزش‌وپرورش تأثیر بسیار زیادی بر افزایش یا کاهش انگیزش درونی معلمان دارد. دراین‌زمینه، در این پژوهش عوامل تأثیرگذار مثبت (عوامل سازمانی، عوامل مدیریتی و عوامل برون‌سازمانی) و عوامل تأثیرگذار منفی (عوامل سازمانی و عوامل مدیریتی) شناسایی شد. این یافته‌ها با یافته‌های پژوهش‌های لی و همکاران، سالگ و همکاران، لیانگ و همکاران و دری و پرمانا (Li et al., 2015; Salge et al., 2014; Liang et al., 2013; Dari & Permana, 2018) هم‌سو است.

درخصوص پیامدها نیز مشخص شد که انگیزش درونی باعث دو بعد پیامدهای سازمانی و فردی می‌شود که پیامدهای سازمانی عبارت‌اند از رشد مستمر، بهبود عملکرد و یادگیری سازمانی و پیامدهای فردی نیز شامل از نوآوری و خلاقیت، وجدان کاری، موفقیت شغلی، رفتار شهروندی سازمانی، شایستگی حرفه‌ای، آثار مثبت شغل بر زندگی معلمان، تلاش بیشتر، دریافت بازخورد مثبت از دانش‌آموزان و اولیا، داشتن ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان و تسهیم دانش و تجربه می‌شود. این نتایج با نتایج پژوهش‌های آمانات و همکاران، سایدیکو و همکاران، مونیوآ، لیمان کابان و کارادنیز، هرلامببنگ و همکاران، مونیا، ماکی و عبیدی، گامفی، دار و همکاران، جیاچنگ و فرانچسکو، گان و همکاران، مارتین کروز و همکاران، کوک و گائو (Amanat et al., 2022; Siddiqui et al., 2022; Munyua, 2022; Liman Kaban & Karadeniz, 2021; Herlambang et al., 2021; Munyua, 2017; Makki & Abid, 2017; Gyamfi, 2015; Dar et al., 2014; Jiacheng & Francesco, 2010; Gagne et al., 2010; Martín Cruz et al., 2009; Kwok & Gao, 2005) هم‌سویی دارد.

به‌جز نتایجی که با تعدادی از پژوهش‌های پیشین هم‌پوشانی دارند، مؤلفه‌های جدیدی نیز در این پژوهش به دست آمده که مختص این پژوهش است و در پژوهش‌های پیشین مشابهی ندارد. مثلاً مؤلفه‌هایی نظیر ارائۀ تصویر واقع‌بینانه از شغل، منزلت اجتماعی، نگرش جامعه به شغل، هم‌سویی اهداف فردی و سازمانی، رقابت کاری سازنده، داشتن ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان، آثار مثبت شغل بر زندگی معلمان، دریافت بازخورد مثبت از دانش‌آموزان و اولیا ازجملۀ آن‌هاست. به نظر می‌رسد تعدادی از این مؤلفه‌ها فقط مختص معلمان باشد. برای نمونه، معلمان در مصاحبه‌های خود اذعان داشتند زمانی که انگیزش درونی بالایی داشته باشند، با کمال میل و بدون انتظار هیچ پاداشی زمان زیادی را برای تربیت دانش‌آموزان و رفع مشکلات رفتاری آن‌ها صرف می‌کنند و این کار، تجربۀ آن‌ها را درزمینۀ ارتباط با کودکان افزایش می‌دهد و همین باعث می‌شود تا در زندگی شخصی خود بتوانند ارتباط بهتر و مؤثرتری با فرزندان خود برقرار کنند. یا اینکه درمورد نگرش جامعه به شغل معلمی، تعداد زیادی از مصاحبه‌شوندگان در مصاحبه‌های خود بیان کردند که تمامی اقشار جامعه نگرشی مثبت به معلمان دارند و همین باعث افزایش انگیزش درونی آن‌ها و علاقۀ بیش‌ازحدشان به این شغل می‌شود. آن‌ها از اعتماد کامل مردم به معلمان صحبت کردند و گفتند که بارها برایشان اتفاق افتاده که مردم کل زندگی‌شان را به آن‌ها سپرده‌اند؛ چراکه معتقدند معلمان جزء پاک‌ترین و قابل‌اعتمادترین افراد جامعه هستند.

همچنین، معلمان بیان داشتند که زمانی که انگیزش درونی بالایی دارند، وقت و انرژی بیشتری صرف دانش‌آموزان می‌کنند و این اتفاق از چشم دانش‌آموزان و اولیا پوشیده نمی‌ماند. همین امر باعث همکاری بیشتر والدین با مدرسه و دلگرمی بیشتر دانش‌آموزان و همراهی آن‌ها در تمامی زمینه‌ها در طول سال تحصیلی می‌شود. چه‌بسا این روابط سال‌های سال ادامه پیدا می‌کند.

با عنایت به نتایج کسب‌شده در دو بخش کیفی و کمّی، مواردی درجهت تقویت عوامل تأثیرگذار مثبت و افزایش انگیزش درونی معلمان و همچنین، کاهش عوامل تأثیرگذار منفی و بهبود شرایط برای انگیزش درونی معلمان پیشنهاد می‌شود. در ابتدا باتوجه‌به اینکه در بین مؤلفه‌های مربوط به عوامل تأثیرگذار منفی، عاملی با عنوان تناسب‌نداشتن شغل و شاغل به دست آمده، مهم‌ترین مسئلۀ موردنظر، مدیریت منابع انسانی و تأمین نیروی انسانی است. به‌این‌منظور، استفاده از خبرگان آموزش‌دیده و متخصص درزمینۀ منابع انسانی، در زمان انجام مصاحبه از متقاضیان استخدام و انجام این مهم به‌صورت کاملاً حرفه‌ای و تخصصی پیشنهاد می‌شود. همچنین، با عنایت به الگوی به‌دست‌آمده مشخص شد که ارائه‌نکردن تصویر واقع‌بینانه از شغل یکی از عواملی است که بر انگیزش درونی اثر منفی می‌گذارد؛ بنابراین، مواجه‌کردن متقاضیان با شرایط واقعی شغل معلمی و ایجاد تصویر واقعی از شغل برای کمک به آن‌ها که با دید باز و اطلاعات کامل پا در این مسیر بگذارند، مسئلۀ مهم دیگری است که باید در آموزش‌وپرورش مدنظر قرار گیرد. آموزش نامناسب عمل دیگری است که بر انگیزش درونی معلمان تأثیر منفی دارد. برهمین‌اساس، پیشنهاد می‌شود اقداماتی برای اصلاح بودجه‌های اختصاص‌داده‌شده به آموزش و تغییر نگاه هزینه‌محور به این امر مهم انجام گیرد.

بی‌عدالتی سازمانی، مسئلۀ مهم دیگری است که معلمان اذعان داشتند بر انگیزش درونی آن‌ها تأثیر منفی دارد؛ بنابراین، به مدیران آموزش‌وپرورش پیشنهاد می‌شود با بازنگری کلی و اساسی در اهداف تعیین‌شده و روش‌های دست‌یابی به آن‌ها و با برنامه‌ریزی صحیح، گامی مؤثر درزمینۀ برقراری عدالت سازمانی بردارند. همچنین، می‌توان با مشخص‌کردن سطوح استانداردهای دست‌یابی به اهداف توسط مدیران آموزش‌وپرورش و تعیین میزان برخورداری از حقوق و مزایا در هر سطح از دست‌یابی به اهداف، عدالت سازمانی را تا حد زیادی در آموزش‌وپرورش برقرار کرد.

عامل دیگری با عنوان مشارکت‌نکردن در تصمیم‌گیری‌های سازمانی، جزء مولفه‌های تأثیرگذار بر انگیزش درونی است؛ بنابراین، انتخاب سبک مدیریتی مشارکتی یکی دیگر از مسائلی است که به مدیران آموزش‌وپرورش پیشنهاد می‌شود. با ایجاد بسترهای لازم درزمینۀ مشارکت معلمان در خط‌مشی‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های اساسی مرتبط با این قشر، می‌توان آن‌ها را به اجرای صحیح و داوطلبانۀ قوانین و تصمیمات ترغیب کرد. باتوجه‌به الگوی به‌دست‌آمده، سیستم ارزیابی عملکرد نامطلوب نیز، یکی دیگر از عوامل مؤثر بر انگیزش درونی است که با اجرای صحیح و کاربردی ارزیابی عملکرد کارکنان این چالش بزرگ پیش روی مدیران آموزش‌وپرورش تسهیل می‌شود. به مدیران پیشنهاد می‌شود با انتخاب الگوی صحیح ارزیابی عملکرد متناسب با رسالت و مأموریت‌های آموزش‌وپرورش، یکپارچه‌سازی الگوهای ارزیابی عملکرد کل سازمان و همچنین، استفاده از ارزشیابی 360 درجه گامی مؤثر دراین‌زمینه بردارند و آن را به‌نحو مطلوب اجرا کنند.

معلمان علاقه به معلمی، جذاب‌بودن آن و استقلالی که در این حرفه دارند را از دلایل اصلی انتخاب این شغل دانسته‌اند که براساس الگوی به‌دست‌آمده، این عوامل ازجمله مؤلفه‌های انگیزش‌ درونی است. به مدیران آموزش‌وپرورش پیشنهاد می‌شود با ایجاد شرایط مناسب در مدارس و با برگزاری جلسات توجیهی برای مدیران مدارس، آگاهی لازم را دراین‌زمینه به آن‌ها بدهند و گوشزد کنند که مدیران با تحمیلِ باید و نبایدهای شخصی، این استقلال در مدیریت کلاس را از معلمان نگیرند و اجازه دهند این جذابیت و علاقه در طول سال‌های خدمت در آموزش‌وپرورش، همچنان به قوت خود در معلمان باقی بماند و حتی آن را تقویت کنند.

یکی از پیامدهای مهم انگیزش درونی در بین معلمان، افزایش خلاقیت و نوآوری آن‌هاست و به‌تبع آن، می‌توان با ایجاد بسترهای لازم درزمینۀ نوآوری و خلاقیت، به‌طور هم‌زمان هم معلمان را ترغیب و متمایل به استفاده از روش‌ها و ابزارهای خلاقانه در تدریس کرد و هم به‌طور غیرمستقیم انگیزش درونی آن‌ها را افزایش داد. می‌توان با برگزاری جشنواره‌های خلاقیت‌محور درزمینۀ روش‌های تدریس و ابزارهای کمک‌آموزشی خلاقانه، آن‌ها را به نوآوری و خلاقیت ترغیب کرد.

در پایان می‌توان گفت طراحی الگوی انگیزش درونی در کلیۀ سازمان‌ها، موضوعی مهم و کاربردی است که متأسفانه تاکنون مدیران و برنامه‌ریزان منابع انسانی به آن توجه نکرده‌اند. به‌کاربردن نتایج این پژوهش نیز به‌دلیل متفاوت‌بودن جامعۀ آماری محدودیت دارد؛ به‌همین‌دلیل، پیشنهاد می‌شود این موضوع در سازمان‌های دیگر نیز بررسی شود.

اعلام تعارض منافع

بدین‌وسیله اعلام می‌شود که در رابطه با انتشار مقالۀ ارائه‌شده به‌طور کامل از اخلاق نشر، ازجمله سرقت ادبی، سوءرفتار، جعل داده‌ها و یا ارسال و انتشار دوگانه، پرهیز شده و منافع تجاری دراین‌راستا وجود ندارد و نویسندگان درقبال ارائۀ اثر خود وجهی دریافت نکرده‌اند و اصالت محتوای آن اعلام می‌شود. همچنین، اعلام می‌شود که این اثر قبلاً در جای دیگری منتشر نشده و هم‌زمان به نشریۀ دیگری ارائه نشده است.

 

 

[1]. self- determination

[2]. Saturation

[3]. Credibility

[4]. Transferability

[5]. Dependability

[6]. Confirmability

[7]. AVE

[8]. open coding

[9]. axial coding

[10]. Selective coding

References

پارسایی، سحر، و ترکیان‌تبار، منصور (1400). رابطۀ انگیزش با موفقیت در اجرای برنامۀ درسی (مطالعۀ موردی: معلمان زن مقطع متوسطۀ اول شهر خرم‌آباد. توسعۀ حرفه‌ای معلم، 6(4)، 41-29. https://tpdevelopment.cfu.ac.ir/article_2170.html
دانایی‌فرد، حسن، و مظفری، زینب (1387). ارتقای روایی و پایایی در پژوهش‌های کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژی‌های ممیزی پژوهشی. نشریة پژوهش‌های مدیریت، 1(1)، 162-131. https://sid.ir/paper/494287/fa
عباسی، محمد، جعفرنیا، فاطمه، و اکبری، محسن (1393). بررسی سبک‌های رهبری مدیران سازمان و رابطۀ آن با انگیزش کارکنان (مورد مطالعه: سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران استان تهران). مدیریت کسب‌وکار، 21(6)، 146-121. https://sanad.iau.ir/journal/bmj/Article/525599?jid=525599
قناعتیان جهرمی، فاطمه، ارشم، سعید، و یاعلی، رسول (1398). تأثیر نوع بیان آموزشی بر انگیزش درونی و یادگیری حرکتی دانشجویان. فصلنامۀ روان‌شناسی تربیتی، 52، 131-113. https://doi.org/10.22054/jep.2019.30257.2174
موسوی، فرانک، و اویس، کبری (1402). بررسی راهکارهای ایجاد انگیزش معلمان ابتدایی جهت استفاده از شیوه‌های نوین آموزش در فضای مجازی. فصلنامۀ تعالی تعلیم و تربیت و آموزش، 3(1)، 78-66. https://sanad.iau.ir/journal/eetj/Article/703058?jid=703058
مهنا، سعید، طالع‌پسند، سیاوش، و رستمی، شهلا (1399). هویت تحصیلی، انگیزش درونی و خودکارآمدی به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های درگیری شناختی عمیق. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 48، 22-7. https://www.jiera.ir/article_105184.html
نادمی، مهدیه‌سادات، محمدی آریا، علیرضا، و خویینی، فاطمه (1400). سنجش رابطۀ حمایت عاطفی معلم و حمایت هیجانی دانش‌آموز با انگیزش درونی، بیرونی و بی‌انگیزشی تحصیلی با میانجی‌گری هیجانات تحصیلی. نشریۀ روان‌پرستاری، 9(6)، 37-25. http://ijpn.ir/article-1-1924-fa.html
نقش، زهرا، و آقایی‌نژاد، نیلوفر (1401). بررسی رابطۀ خودکارآمدی تحصیلی و مسئولیت‌پذیری تحصیلی با درنظرگرفتن نقش میانجی انگیزش درونی. رویش روان‌شناسی، ۱۱(۲)، ۱۵۶-۱۴۷. http://frooyesh.ir/article-1-3359-fa.html
نوری کوهانی، مرضیه، و نادی، محمدعلی (1398). رابطة ساختاری بین انگیزش درونی و بیرونی، نگرش به تسهیم دانش، کنترل رفتاری ادراک‌شده، هنجارهای ذهنی و نیت تسهیم دانش با رفتار تسهیم دانش. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 8(1)، 154-127. https://pma.cfu.ac.ir/article_904.html
 
References
Abbasi, M., Jafarnia, F., & Akbari, M. (2013). Investigating leadership styles of organization managers and its relationship with employee motivation (case study: organization of Martyrs and Veteran Affairs Foundation of Tehran province). Business Management. 21(6), 121-146. https://sanad.iau.ir/journal/bmj/Article/525599?jid=525599 [In Persian].
Amanat, A., Rizwan, M., Javed, A. R., Abdelhaq, M., Alsaqour, R., Pandya, S., & Uddin, M. (2022). Deep learning for depression detection from textual data. Electronics, 11(5), 67-73.‏ https://doi.org/10.3390/electronics11050676
Boddy, C. R. (2016). Sample size for qualitative research. Qualitative Market Research: an International Journal, 19(4), 426-432.‏ https://doi.org/10.1108/QMR-06-2016-0053
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.‏ 10.1191/1478088706qp063oa
Cherry, M. (2019). The interplay between resentment, motivation, and performance. Journal of the Philosophy of Sport, 46(2), 147-161.‏ https://doi.org/10.1080/00948705.2019.1608214
Chin, W. W. (2009). How to write up and report PLS analyses. In Handbook of Partial Least Squares: Concepts, Methods and Applications (pp. 655-690). Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-540-32827-8_29
Clark, M. H., & Schroth, C. A. (2010). Examining relationships between academic motivation and personality among college students. Learning and Individual Differences, 20(1), 19-24. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2009.10.002
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioural sciences. Hillsdale, New Jersey: L. Lea, 56(3), 102-114.‏  https://doi.org/10.4324/9780203771587  
Courtney, J. B., Li, K., Nelson, T. L., Nuss, K. J., Haynie, D. L., Iannotti, R. J., & Simons-Morton, B. G. (2021). Autonomous motivation and action planning are longitudinally associated with physical activity during adolescence and early adulthood. Psychology of Sport and Exercise, 56(3), 101-112. 10.1016/j.psychsport.2021.101974
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.‏‏ https://doi.org/10.1007/BF02310555
Danaeifard, H., & Mozafari, Z. (2007). Enhancing validity and reliability in qualitative management research: a reflection on research audit strategies. Journal of Management Research, 1(1), 131-16. https://sid.ir/paper/494287/fa [In persion].
Dar, A. T., Bashir, M., Ghazanfar, F., & Abrar, M. (2014). Mediating role of employee motivation in relationship to post-selection HRM practices and organizational performance. International Review of Management and Marketing, 4(3), 224-238.‏ https://econjournals.com/index.php/irmm/article/view/864
Dari, D. U. & Permana, I. B. G A. (2018). The effect of person–job fit to job involvement with intrinsic motivation as intervening variable. KnE Social Sciences, 12(3), 64-79. 10.18502/kss.v3i10.3364
Fishbach, A., & Woolley, K. (2022). The structure of intrinsic motivation. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 9(2), 339-363.‏ https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-012420-091122
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50. https://doi.org/10.2307/3151312
Gagne, M., Forest, J., Gilbert, M. H., Aubé, C., Morin, E., & Malorni, A. (2010). The motivation at work scale: Validation evidence in two languages. Educational and psychological measurement, 70(4), 628-646.‏ 10.1177/0013164409355698
Ghanaatian Jahormi, F, Arsham, S, & Yaali, R. (2019). The factor of the type of educational expression on students' internal and movement motivation. Educational Psychology Quarterly, 52, 113-131. https://doi.org/10.22054/jep.2019.30257.2174 [In Persian].
Goldstein, S., Brooks, R. B. (2021). Intrinsic Motivation. Tenacity in Children: Nurturing the Seven Instincts for Lifetime Success, 12(5).43-56. https://www.socialthinking.com/Products/tenacity-in-children-nurturing-7-instincts-for-lifetime-success
Gotz, O., Liehr-Gobbers, K., & Krafft, M. (2009). Evaluation of structural equation models using the partial least squares (PLS) approach. In Handbook of Partial Least Squares: Concepts, Methods and Applications, 14(3), 691-711. https://doi.org/10.1007/978-3-540-32827-8_30
 Gribanova, S. (2021). The Impact of Intrinsic and Extrinsic Motivators on IT professionals. Case of Latvia. SHS Web of Conferences, 92(4), 79-93. https://doi.org/10.1051/shsconf/20219204008
Gyamfi, G. D. (2015). Assessment of the relationship between employee motivation and employee performance at a bank in Ghana. International Journal of Economics, Commerce and Management, 3(3), 1-15. https://www.researchgate.net/deref
Henseler, J., Ringle, C. M., & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. In New Challenges to International Marketing (Vol. 20, pp. 277-319). Emerald Group Publishing Limited.‏ 10.1108/S1474-7979(2009)0000020014
Herlambang, M. B., Cnossen, F., & Taatgen, N. A. (2021). The effects of intrinsic motivation on mental fatigue. PloS One, 16(1), 34-51. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0243754
Hulland, J. (1999) Use of Partial Least Squares (PLS) in Strategic Management Research: A Review of Four Recent Studies. Strategic Management Journal, 20(3), 195-204.
https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(199902)20:2<195::AID-SMJ13>3.0.CO;2-7
Intrinsic Motivation Affect Job Engagement or Turnover Intention? A Comparison Study in China. Sustainability. 12(1), 1-18. https://doi.org/10.3390/su12093630
Jiacheng, W., Lu, L., & Francesco, C. A. (2010). A cognitive model of intra-organizational knowledge-sharing motivations in the view of cross-culture. International Journal of Information Management, 30(3), 220-230.‏ https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2009.08.007
Karyadi, A., Wahyu, M. (2022). The Effect of Principal Instructional Leadership, Work Climate and Work Motivation on Teachers' Organizational Citizenship Behavior in MTsN throughout Hulu Sungai Selatan Regency. International Journal of Social Science and Human Research, 5(6), 205-228. https://doi.org/10.47191/ijsshr/v5-i6-28
Kline, P. (2015). A Handbook of Test Construction (Psychology Revivals): Introduction To Psychometric Design. (1st ed). Routledge.‏ https://doi.org/10.4324/9781315695990
Kotera, Y., Aledeh, M., Rushforth, A., Otoo, N., Colman, R., & Taylor, E. (2022). A Shorter Form of the Work Extrinsic and Intrinsic Motivation Scale: Construction and Factorial Validation. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(21), 138-164. https://doi.org/10.3390/ijerph192113864
Kuvaas, B., Buch, R., Weibel, A., Dysvik, A., & Nerstad, C. G. (2017). Do intrinsic and extrinsic motivation relate differently to employee outcomes?. Journal of Economic Psychology, 61(4), 244-258.‏ https://doi.org/10.1016/j.joep.2017.05.004
Kwok, S. H., & Gao, S. (2005). Attitude towards knowledge sharing behavior. Journal of Computer Information Systems, 46(2), 45-51.‏ https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08874417.2006.11645882
Li, Q., Cho, H., Cosso, J., & Maeda, Y. (2021). Relations between students’ mathematics anxiety and motivation to learn mathematics: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 1-33. https://doi.org/10.1007/s10648-020-09589-z
Li, T., & Lynch, R. (2016). The relationship between motivation for learning and academic achievement among basic and advanced level students studying Chinese as a foreign language in years 3 to 6 at Ascot International School in Bangkok, Thailand. Scholar: Human Sciences, 8(1), 1-12.‏ http://www.assumptionjournal.au.edu/index.php/Scholar/article/view/2181
Li, Y., Wei, F., Ren, S., & Di, Y. (2015). Locus of control, psychological empowerment and intrinsic motivation relation to performance. Journal of Managerial Psychology, 30(4), 422-438. https://doi.org/10.1108/JMP-10-2012-0318
Liang, C., Hsu, Y., Chang, C. C., & Lin, L. J. (2013). In search of an index of imagination for virtual experience designers. International Journal of Technology and Design Education, 23(2), 137-146. 10.1007/s10798-012-9224-6
Liman Kaban, A., & Karadeniz, S. (2021). Children’s reading comprehension and motivation on screen versus on paper. SAGE Open, 11(1), 34-51. 10.1177/2158244020988849
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA:Sage. Thousand Oaks, 289-331. http://dx.doi.org/10.1016/0147-1767(85)90062-8
Lunenburg, F. C. (2011). Goal-setting theory of motivation. International journal of management, business, and administration, 15(1), 1-6. https://docplayer.net/18086752-Goal-setting-theory-of-motivation.html
Magner, N. Welker, R. B. & Campbell, T. L. (1996) Testing a Model of Cognitive Budgetary Participation Processes in a Latent Variable Structural Equations Framework. Accounting and Business Research, 27(1), 41-50. https://doi.org/10.1080/00014788.1996.9729530
Mahna, S., Talee Pasand, S., and Rostami, S. (2019). Academic identity, intrinsic motivation and self-efficacy as predictors of deep cognitive engagement. Research in Educational Systems, 48, 7-22. https://www.jiera.ir/article_105184.html [In Persian].
Makki, A., & Abid, M. (2017). Influence of intrinsic and extrinsic motivation on employee’s task performance. Studies in Asian Social Science, 4(1), 38-43.‏ https://doi.org/10.5430/sass.v4n1p38
Mardikaningsih, R., Sinambela, E. A., & Mendrika, V. (2022). The Role of Work Motivation, Competency, and Professionalism on Teacher Performance. Ekonomi, Keuangan, Investasi Dan Syariah (EKUITAS), 4(1), 250-255. https://doi.org/10.47065/ekuitas.v4i1.1711
Martín Cruz, N., Martín Pérez, V., & Trevilla Cantero, C. (2009). The influence of employee motivation on knowledge transfer. Journal of Knowledge Management, 13(6), 478-490.‏ https://doi.org/10.1108/13673270910997132
Miao, S., Rhee, J., & Jun, I. (2020). How much does extrinsic motivation or intrinsic motivation affect job engagement or turnover intention? A comparison study in China. Sustainability, 12(9), 36-64.‏ https://doi.org/10.3390/su12093630
Moss, S., Prosser, H., Costello, H., Simpson, N., Patel, P., Rowe, S., ... & Hatton, C. (1998). Reliability and validity of the PAS‐ADD Checklist for detecting psychiatric disorders in adults with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 42(2), 173-183.‏ 10.1046/j.1365-2788.1998.00116.x
Mousavi, F., & Owais, K. (2023). Investigating ways to motivate primary teachers to use new teaching methods in virtual space. Quarterly Journal of Excellence in Education and Training, 3(1), 66-78. https://sanad.iau.ir/journal/eetj/Article/703058?jid=703058 [In Persian].
Munyua, K. M. (2017). Influence of Intrinsic Motivation on job Performance and Organisational commitment among the employees: case of K-Unity, Kiambu County, Kenya [Doctoral dissertation, University of Nairobi]. http://hdl.handle.net/11295/101671
Munyua, M. J. (2022). Effect of Motivation on Employee Performance At The Independent Policing Oversight Authority [Doctoral dissertation, KCA University].‏ https://repository.kcau.ac.ke/handle/123456789/1325
Musau, L. M., Cheloti, S., & Njue, A. (2023). An assessment of teacher motivation in determining academic performance of secondary school learners in Kenya. International Journal of Management Studies and Social Science Research, 5(4), 409-418. https://doi.org/10.56293/IJMSSSR.2022.4692
Mustary, M. (2021). The Working Conditions of Teachers and Student Performance, a Comparative Analysis Between Bangladesh Japan [A Graduate Research in Education, Sophia University]. https://www.academia.edu/49359384/The_working_conditions_of_teachers_and_student_performance_A_comparative_analysis_between_Bangladesh_Japan
Nademi M S, Mohammadi Arya A, Khoeini F.(2022). Assessing the Relashionships of Teacher Affective Support and Student Emotional Support with Intrinsic Motivation and Extrinsic and Academic Amotivation with Mediation of Academic Emotions. Iranian Journal of Psychiatric Nursing; 9(6), 25-37. http://ijpn.ir/article-1-1924-fa.html [In Persian].
Naghsh Z, Aghaeinejad N.(2022). The mediating role of intrinsic motivation on the relationship between academic self-efficacy and academic responsibility. Rooyesh, 11(2), 147-156. http://frooyesh.ir/article-1-3359-fa.html [In Persian].
Nouri Kohani, M., & Nadi, M. A. (2019). Structural relationship between intrinsic and extrinsic motivation, attitude towards knowledge sharing, perceived behavioral control, subjective norms and intention to share knowledge with knowledge sharing behavior. Educational And School Studies, 8(1), 127-154. https://pma.cfu.ac.ir/article_904.html [In Persian].
Oclaret, V. (2021). Impact of Academic Intrinsic Motivation Facets on Students'Academic Performance [Master Thesis]. 10.13140/RG.2.2.16764.46723
Parsaei, S., & Torkiantabar, M. (2022). Investigating the Relationship Between Motivation and Successful Implementation of the Curriculum from the Perspective of Female High School Teachers in Khorramabad. Journal of Teacher's Professional Development, 6(4), 29-41. https://tpdevelopment.cfu.ac.ir/article_2170.html [In Persian].
Pink, S. (2010). The future of sensory anthropology/the anthropology of the senses. Social Anthropology/Anthropologie Sociale, 18(3), 331-333.‏ http://B2n.ir/s01207
Praningrum, P., Susetyo, S., & Pareke, F. (2021). Competence, Motivation and Strategic Thinking of Bengkulu University Employees. In Proceedings of the 3rd Beehive International Social Innovation Conference. 10.4108/eai.3-10-2020.2306601
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1). 54-67. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
 
 Salge, C., Glackin, C., & Polani, D. (2014). Empowerment–an introduction. Guided Self-Organization: Inception, 12(4), 67-114.‏ https://doi.org/10.1007/978-3-642-53734-9_4
Santos-Longhurst, A. (2019). Intrinsic motivation: How to pick up healthy motivation techniques. https://www.healthline.com/health/intrinsicmotivation [11.02. 2019].‏
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling. Taylor & Francis Group.‏ https://doi.org/10.4324/9781410610904
Sennett, P. (2021). Understanding intrinsic and extrinsic motivation| Emerging Leaders| University of Rochester. Emerging Leaders. Retrieved September. https://www.rochester.edu/emerging-leaders/understanding-intrinsic-and-extrinsicmotivation/05.02.2022
Shah, J. B., & Paudel, N. P. (2018). An Analysis of Intrinsic and Extrinsic Factors of Teacher Motivation at Surkhet. Journal of Educational System, 2(3), 25-31. https://sryahwapublications.com/article/pdf/2637-5877.0203004
Siddiqui, I., Remington, G., Saperia, S., Da Silva, S., Fletcher, P. J., Voineskos, A. N., ... & Foussias, G. (2022). Behavioural phenotypes of intrinsic motivation in schizophrenia determined by cluster analysis of objectively quantified real-world performance. Schizophrenia, 8(1), 71-85. https://doi.org/10.1038/s41537-022-00294-0
Siyuan, M., Jaehoon, R & Jun, I. (2020). How Much Does Extrinsic Motivation or
Swiatczak, M. D. (2021). Towards a neo-configurational theory of intrinsic motivation. Motivation and Emotion, 45(6), 769-789. https://doi.org/10.1007/s11031-021-09906-1
Ten, A. (2022). The Role of Progress-Based Intrinsic Motivation in Learning: Evidence from Human Behavior and Future Directions [Doctoral dissertation, Université de Bordeaux]. https://theses.hal.science/tel-03675261
Usán, P., Salavera, C., Quílez-Robres, A., & Lozano-Blasco, R. (2022). Behaviour Patterns between Academic Motivation, Burnout and Academic Performance in Primary School Students. International journal of Environmental Research and Public Health, 19(19), 126-163. https://doi.org/10.3390/ijerph191912663.
Yarim, M. A., Yildirim, İ., & Akan, D. (2022). Motivation factors of candidates teachers for their professions. GIST–Education and Learning Research Journal, 24(3), 43-63. https://doi.org/10.26817/16925777.1319
Zeng, D., Takada, N., Hara, Y., Sugiyama, S., Ito, Y., Nihei, Y., & Asakura, K. (2022). Impact of intrinsic and extrinsic motivation on work engagement: A cross-sectional study of nurses working in long-term care facilities. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(3), 12-24.‏ https://doi.org/10.3390/ijerph19031284
Zou, H., Yao, J., Zhang, Y., & Huang, X. (2023). The influence of teachers' intrinsic motivation on students' intrinsic motivation: The mediating role of teachers' motivating style and teacher‐student relationships. Psychology in the Schools, 61(1), 272-286. https://doi.org/10.1002/pits.23050
 
 

Files

Share

How to cite

Statistics